Lezing in het Leudalmuseum door Rik Palmans over de Belgische Voerstreek in WO-I
In het kader van de tentoonstelling “War is over ! War is over ?” zal de heer Rik
Palmans op dinsdag 16 oktober a.s. een lezing houden met als titel “Door de
oorlog moeten lijden”.
De Eerste Wereldoorlog
Het grote verhaal van de Eerste Wereldoorlog is over het algemeen wel bekend, maar
de vele kleine verhalen, de microgeschiedenis, kan ons vandaag veel vertellen over
hoe de gewone mensen die vier oorlogsjaren ervaren hebben.
In de lezing vertelt de spreker Rick Palmans, zelf woonachtig in Sint-Pieters-Voeren
(B), de ‘kleine geschiedenis’ van het Belgische Voeren, gelegen aan de zuidgrens van
Limburg, in de ‘Grote Oorlog’.
De Voerstreek kreeg al op de eerste dag van de Eerste Wereldoorlog te maken met
het oorlogsgeweld. Een van de ooggetuigen beschrijft hoe de lokale bewoners ‘door
den oorlog moeten lijden’. Deze en andere verslagen geven ons een idee van wat er
zich in augustus 1914 heeft afgespeeld en van hoe het oorlogsgeweld het leven van
de gewone mensen overhoop haalde.
Op 4 augustus 1914 viel het Duitse leger België binnen, in een poging om met een
snelle overrompeling de Belgische forten bij Luik uit te schakelen. Toen dat niet lukte
omsingelden de Duitsers de fortengordel. Een belangrijk onderdeel in die strategie
vormde de brug over de Maas, die ze sloegen tussen Moelingen en Lixhe. Deze
dorpen, maar ook buurgemeenten als Berneau en Visé, werden in het oorlogsgeweld
helemaal verwoest.
Daarna volgden vier jaren van bezetting, waarin de bevolking moest leren leven met
de beperkingen die dat met zich meebracht. De Voerdorpen zaten bovendien in een
speciale situatie: een draad onder hoogspanning scheidde België van het vrije
Nederland, maar enkele woonkernen lagen precies tussen die dodendraad en de
grens. Die waren dus dubbel geïsoleerd. In 1915 begonnen de Duitsers met de aanleg
van een nieuwe spoorwegverbinding, ter vervanging van de ‘IJzeren Rijn’ die door het
neutrale Nederland liep. Die markeert, met haar tunnels en viaducten, nog altijd heel
sterk het Voerense landschap.
Helemaal op het einde speelde zich aan de grens tussen Voeren en Nederland nog in
mineur een laatste episode van de Wereldoorlog af: de Duitse keizer sloop langs hier
weg van het strijdtoneel dat hij vier jaar eerder had helpen ontketenen.
Aanvang en organisatie:
De organisatie van de lezing is in handen van de Studiegroep Leudal.
De lezing begint (in tegenstelling tot hetgeen gebruikelijk is) om 20.00 uur.
De zaal is open vanaf 19.30 uur. Aanmelding is niet noodzakelijk.
De entree bedraagt € 2,50, kinderen tot 12 jaar en donateurs van het tijdschrift
Rondom het Leudal gratis.